slide1.jpgslide2.jpgslide3.jpg

Slimme Kuifhoenders

In 2002 heeft prof.dr. G. Rehkämper tijdens de jaarvergadering van de Nederlandse Kuif- en Baardkuifhoenderclub een presentatie gehouden over het wetenschappelijke hoenderpark,dat onlangs in Duitsland was opgericht en verteld dat kuifhoenders grotere hersenen hebben dan andere hoenders.
Daarover is een artikel in het Engels verschenen: Discontinuous Variability of Brain Composition among Domestic Chicken Breeds. Een artikel met een zeer hoog wetenschappelijk gehalte, maar in onderstaand stuk zal ik daar een korte samenvatting van geven.
In de afgelopen jaren heeft er aan de Universiteit van Düsseldorf een onderzoek plaatsgevonden naar de hersenen bij een aantal hoenderrassen. Doel was om na te gaan of domesticatie (tam maken van wilde rassen) leidt tot variatie binnen soorten (species) en uiteindelijk tot nieuwe soorten. Binnen een soort, zoals de gedomesticeerde hoenders, is weer sprake van verschillende (tientallen) rassen. Om een grote variatie van de hersenen te krijgen werden meerdere rassen gebruikt die zeer verschillend zijn.
Het hersenonderzoek vond plaats met Chabokrielen, Cochinkrielen, Zijdehoenders, Araucana’s, Maleiers, Leghorns, zwarte Witkuiven en Kraaikoppen. Van elk ras werden zo’n 10 kippen voor het onderzoek gebruikt. Het onderzoek vond plaats met de hersenen omdat deze voor een zeer belangrijk deel het gedrag bepalen. Daarbij komt dat er een grote relatie bestaat tussen veranderingen in de hersenomvang en samenstelling en processen die van belang zijn voor de evolutie, zoals aanpassing aan gewijzigde omstandigheden. Een onderzoek van de hersenen brengt weer zo zijn eigen problemen met zich mee, maar daar zullen we maar niet op ingaan.
Kort en goed, er is een zogenoemd clusteronderzoek gedaan, waarbij ook rekening werd gehouden met de grootte en het gewicht van de hoenders. In het onderzoek sprongen de kuifhoenders (vaak tesamen met de Kraaikoppen!) eruit als een homogene groep. Sterker nog, de hersenen van de kuifhoenders bleken groter dan die van de andere rassen. Dit past bij het beeld dat reeds door Darwin (1868) werd opgetekend. De kuifhoenders hebben een bijzondere schedel met een ophoging die “gevuld” is met hersens.
Uit eerdere onderzoeken blijkt ook dat de hersenen van kuifhoenders groter zijn, vooral die onderdelen die cognitieve mogelijkheden hebben. Anders gezegd, die hersenonderdelen die tot leren in staat zijn.
Of dat echt zo is is nog niet aangetoond. In eerdere onderzoeken werd het gedrag van kuifhoenders bijzonder genoemd. Zonder dat daarbij werd aangegeven wat daarmee werd bedoeld. In een onderzoek uit 1975 werd geschreven dat kuifhoenders slecht reageerden, slecht leerden en zenuwachtig en paniekerig waren. Dit werd weersproken in een eerder onderzoek (in 1959); nadat de onderzoeker de kuif had afgeknipt reageerden ze normaal en waren ze volgens de onderzoeker levendig en vol mentale energie.
Naar Kraaikoppen is nooit uitgebreider onderzoek gedaan, maar duidelijk is dat ze tot dezelfde familie behoren als kuifhoenders. Hoe dan ook, kuifhoenders en kraaikoppen springen er duidelijk uit in het onderzoek van prof.dr. Rehkämper. Een nader onderzoek zal plaatsvinden naar het gedrag van deze rassen.
Voor ons is het al veel langer duidelijk dat we te maken hebben met bijzondere rassen. Slim of dom, bijzonder zijn ze!

Luuk Hans

Joomla templates by a4joomla