Hollandse kuifhoenders

Hollandse Kuifhoenders

 

Dit ras is terecht het vlaggenschip onder de Nederlandse hoenderrassen. Op vele tentoonstellingen openen deze hoenders de rijen. Bewondering is er van zowel fokkers als gewone toeschouwers. Immers, een contrastrijker hoen dan de zwarte witkuif bestaat niet. De opvallende kleurcontrasten worden versterkt door de grote kuif van deze hoenders. Deze kuif staat op een knobbel, een bolvormige ronding op het schedeldak. Bij de hennen is de kuif bolrond, bij de hanen is de kuif, als gevolg van een andere structuur van de veren, meer afhangend. Hoewel een grote kuif wordt gevraagd moet er wel altijd sprake van zijn dat de ogen vrij zicht hebben. Naast grote kuifhoenders bestaan er ook kuifhoen krielen. Volgens oude gegevens zouden deze al in 1797 hebben bestaan, maar pas in 1917 werden de eerste kuifkrielen getoond op een tentoonstelling. De Hollandse kuifhoenders zijn erkend in een aantal kleurslagen. De meest bekende en meest voorkomende is de zwarte witkuif. 
Daarnaast bestaan er witkuiven in de kleuren koekoek, blauw gezoomd, wit en zwartbont. Verder bestaan er kuifhoenders in krulveer. Niet in de laatste plaats zijn er nog, in zeer bescheiden mate, witte zwartkuifhoenders. De krielen zijn in dezelfde kleurslagen erkend. Kuifhoenders zijn sierlijke en aanhankelijke hoenders die een goede legproductie kennen en daarbij nauwelijks broeds worden. Wel vereisen zij meer aandacht dan een "gewone kip". Door de grote kuif vragen zij een schuilgelegenheid bij regenachtig weer. Diezelfde kuif vraagt regelmatige controle op ongedierte. Niettemin, eenieder die deze extra aandacht wil geven krijgt een zeer dankbaar hoenderras in de hokken. Het aantal fokkers van de Hollandse kuifhoenders, vooral van de grote hoenders, is helaas beperkt. Meer liefhebbers zijn dan ook van harte welkom.

 

 

 

 

 

Kleurslagen

 

Zwart witkuif

   

Dit is de meest bekende kleurslag bij onze Hollandse kuifhoenders, mede vanwege het sterke kleurencontrast. Ook is dit de meest gefokte kleurslag, zowel bij de grote hoenders als krielhoenders. Verlangd wordt een groenglanzend zwart lichaam met een helder witte kuif. Voorin de kuif moeten de zwarte steunveren blijven staan om de dieren een goed zicht te laten behouden.

Witte witkuif

   

Ook in smetteloos wit zijn de witkuiven een plaatje om te zien. Deze kleurslag wordt in zeer goede kwaliteit gefokt, in groot en kriel. Wel is het aantal fokkers van deze kleurslag helaas klein.

Blauwgezoomde witkuif

De kleur grijs wordt in hoendertermen blauwgezoomd genoemd. Feitelijk is dit een intermediaire kleur, die vaak gefokt wordt uit zwart x (vuil)wit. Blauwgezoomd omdat een donkerder veerrandje aan elke veer wordt verwacht. Een kleur die we helaas veel te weinig zien.

 

 

 

Koekoek witkuif

       

De benaming is afgeleid van de bekende koekoek, wat men direct begrijpt als men het verenkleed van deze hoenders ziet. Koekoek is de meest zeldzame kleurslag bij de witkuifhoenders. Meer fokkers zijn dus gewenst!

Zwartbonte witkuif

       

Dit zijn overwegend zwarte dieren met witte "vlekken". Een kleur die we ook te weinig zien. Gelukkig zijn er nog een paar fokkers die deze kleurslag in stand houden.

Witte zwartkuif

       

Een kleurslag dat medio de vorige eeuw is teruggefokt. Feitelijk doen de eerste verhalen uit de geschiedenis zich over deze hoenders voor.Het eerste verhaal dateert van rond 1475. Deze kleurslag is nog lang niet zo perfect als het spiegelbeeld, de zwarte witkuif. Genetisch zal dat ook een hele uitdaging blijven. De krielvorm van deze kleurslag is pas in 2002 erkend.

Buff witkuifkriel 

Deze kleurslag komt oorspronkelijk uit Duitsland. Een zeer aansprekende kleurslag, mede vanwege zijn kleurcontrast met de witte kuif. Deze kleurslag is ook in Nederland aanwezig, maar wacht nog op de officiële erkenning.

 

   

Khakikleur

Een kleurslag uit Amerika. Daarbij is gebruik gemaakt van de verdunningsfactor bruin. Lijkt veel op onze blauwe kleurslag, maar dan donkerder.

Chocolatekleur

Chocoladekleur, gemaakt in Amerika. Net als bij de khakikleur is gebruik gemaakt van de verdunningsfactor van bruin, evenwel is dit een donkerder variant. Moeilijk te definiëren kleurslag, lijkt op matzwart.

 

 

 

 

Krulveer kuifhoenders

       

De Hollandse kuifhoenders zijn ook erkend in krulveer. De krulveer is in de 80-er jaren van de vorige eeuw teruggefokt door Arie Boland. Deze te vroeg gestorven fokker heeft er zijn levenswerk van gemaakt om alle kleuren van de kuifhoenders in krulveer te fokken.Zijn opvallende creaties zijn de gehele wereld over gegaan. Niettemin kunnen de krulveer kuifhoenders maar op een beperkt aantal fokkers rekenen. Meer over de krulveer kunt u hier vinden.

Nieuwe variëteiten

 

Er vinden ook allerlei initiatieven plaats om nieuwe kleuren te fokken, in Nederland maar ook in het buitenland. Aansprekende nieuwe kleurslagen worden dan geintroduceerd en voor erkenning voorgedragen op Nederlandse tentoonstellingen. Onderstaand een aantal nieuwe kleurslagen bij kuifhoenders in groot en kriel.

 

Buff zwartkuif 

 

Als alternatief voor de buff witkuif wordt ook aan een buff zwartkuif gewerkt. Soms verschijnt deze kleurslag bij toeval op een (buitenlandse) tentoonstelling.

 

Bijgevoegde foto betreft een hennetje van Nederlandse origine.

 

 

 

 

 

Mottled chocolate

 

 

Buff koekoek

 

 

Overige kleurslagen

 

       

Bijgaande foto’s zijn foto’s van “toevalstreffers”. Deze zouden uit kunnen groeien tot serieuze kleurslagen als een fokker dit oppakt. Zo blijven er altijd uitdagingen! 

Standaardbeschrijving:

Hollandse kuifhoenders


Herkomst
Nederland


Algemene indruk
Sierlijk landhoen met opvallende kuif, weelderige sierbevedering en contrastrijke
kleuren; opgericht van houding met slechts weinig afhellende rug.


Vormbeschrijving
Romp: gestrekt, breed tussen de schouders, naar achteren iets smaller wordend,
matig diep.
Kop: middelgroot met voldoende breedte tussen de ogen en vrij langwerpig van
vorm; flink ontwikkelde schedelknobbel waarop de kuif staat; gezicht rood, onbevederd,
fijn van weefsel.
Kam: ontbreekt, of is slechts rudimentair aanwezig door wat roodachtig dun kamvlees
op de snavelbasis boven de neusgaten.
Kuif: groot, vol en dicht bevederd, recht op de kop, het zicht niet belemmerend, de
kuifveren regelmatig ingeplant, waardoor de kuif symmetrisch van vorm is. Bij de
haan zijn de kuifveren aan beide zijden van de kop van gelijke lengte; aan de voorzijde
van de kuif wordt een slechts weinig gewelfd vlak gevormd door de naar voren
uitbuigende langste kuifveren; de lange, smalle kuifveren zijn bij goede kuiflengte zo
lang en talrijk, dat bij normale halshouding de veren tot halverwege het halsbehang
afhangen, d.w.z. tot beneden de onderkant van de kinlellen. Kop en bovenhals worden,
behalve van voren, geheel omsloten. De hen heeft een andere kuifstructuur met
brede en fraai geronde veren, waardoor de kuif bolrond is.
Snavel: middellang, vrij krachtig, licht gebogen aan de punt; grote, iets opengespalkte
en verhoogd liggende neusgaten; kleur naargelang die van het gevederte.
Kinlellen: vrij lang bij de haan, middellang bij de hen, dun en fijn van weefsel, fraai
afgerond van vorm; levendig rood.
Oorlellen: middelgroot, langwerpig rond (ovaal); zuiver wit.
Ogen: groot, vol, levendig; oranjerood
Hals: middellang, opgericht en sierlijk gebogen gedragen; halsbevedering rijk ontwikkeld;
rug, schouders en voorzijde van de hals ten dele bedekkend.
Rug en zadel: enigszins aflopend naar achteren, vrij breed en iets afgeplat tussen de
schouders, middellang, zonder neiging tot ronding in de lengte; in een kortronde,
stompe hoek overgaande in de staart. Zadelbehang goed ontwikkeld, tamelijk
breed, fraai aansluitend bij de staartdekveren; zadeldekveren lang en de vleugeleinden
bedekkend.
Borst: vol, breed, fraai gerond, goed naar voren gedragen.
Vleugels: flink ontwikkeld, vrij lang, goed aangetrokken gedragen, rustend op de
flankbevedering, zonder af te hangen.
Schouders: breed en goed gerond.
Staart: rijk ontwikkeld, niet hoog maar ook niet te laag gedragen; stuurveren breed
en tamelijk gespreid; sikkels lang, breed en fraai gebogen; staartdekveren talrijk en
goed ontwikkeld.
Achterlijf: tamelijk gevuld, weinig donspartij.
Dijen: recht en van voren gezien evenwijdig uit elkaar geplaatst; vrij sterk, middellang,
aansluitend bevederd.
Loopbenen en tenen: middellang, tamelijk fijn van vorm, onbevederd; vier tenen;
kleur naargelang de veerkleur.
Bevedering: goed ontwikkeld, vlak aanliggend maar niet krap.
Eventuele verschillen tussen haan en hen
Behoudens secundaire geslachtskenmerken en de andere vorm van de kuif geen
noemenswaardige verschillen.

Ernstige fouten
Te plompe of te smalle bouw; onvoldoende sierveerontwikkeling; te kleine, losse,
scheve, van boven openvallende en gespleten of teveel achterover hellende of nietronde
kuif; teveel kamvleesvorming voor de kuif. Een zodanige kuifvorm dat het
zicht ernstig belemmerd wordt.

Fouten
Bovenstaande ernstige fouten in mindere mate voorkomend.
Diskwalificatie: kuifhoenders met ontstoken oogleden.

Gewicht
Haan: 1,9-2,2 kg
Hen: 1,4-1,6 kg

Ringenmaat
Haan: 16 mm
Hen: 15 mm

Kleurslagen

Met witte kuif
Zwart: kleur van haan en hen zoals aangegeven onder nr. 99 van de Alg.
Kleurbeschrijving, met uitzondering van de kuif. De kuif zuiver wit; klein zwart vederbosje
boven de snavelbasis toegestaan. Snavel donker hoornkleurig. Loopbenen en
tenen donker leiblauw, bij jonge dieren met zwarte gloed in de schubben.
Ernstige fouten
Zwarte veren in de kuif, behalve die in het gekleurde "hartje" boven de snavelbasis;
sterk gele tint in de kuifveren.
Wit: kleur van haan en hen zoals aangegeven onder nr. 98 van de Alg.
Kleurbeschrijving.
Snavel licht hoornkleurig. Loopbenen en tenen licht leiblauw.
Blauw (gezoomd): kleur en tekening van haan en hen zoals aangegeven onder nr.
101 van de Alg. Kleurbeschrijving, met uitzondering van de kuif. Kuif zuiver wit met
klein blauw vederbosje boven de snavelbasis. Snavel donker hoornkleurig.
Loopbenen en tenen donker leiblauw, bij jonge dieren met zwarte gloed in de
schubben.
Koekoek: kleur en tekening van haan en hen zoals aangegeven onder nr. 104 van de
Alg. Kleurbeschrijving, met uitzondering van de kuif. Kuif zuiver wit met klein koekoekkleurig
vederbosje boven de snavelbasis. Snavel licht hoornkleurig. Loopbenen
en tenen wit of licht parelgrijs.
Noot
Bij de gekleurde variëteiten met een witte kuif is het conditioneren van het gekleurde
vederbosje voor en aan de zijkanten van de kuif in beperkte mate toegestaan,
mits de steunveren zoveel mogelijk ongemoeid blijven, zodat de steun aan de kuif
niet verloren gaat.
Zwartbont
Kleur en tekening van haan en hen
Het zwart moet in alle veergroepen (met uitzondering van de kuiQoverheersen over
het wit. De beste kleurverdeling wordt bereikt, indien er ongeveer tweemaal zoveel
zwart als wit in het gevederte voorkomt. [n staart- en slagpennen mag het wit naar
verhouding wat sterker vertegenwoordigd zijn. Kuif zuiver wit met klein bosje zwarte
veertjes boven de snavelbasis. Snavel donker hoornkleurig, enig wit aan de punt
toegestaan.
Loopbenen en tenen: bij voorkeur vleeskleurig met een aantal donkere schubben;
leiblauw toegestaan.
Ernstige fouten
Overwegend wit gevederte; rode of gele veren in enig deel van het gevederte.
Fouten
Onregelmatig tekeningbeeld als gevolg van het overheersen van wit of het geheel
ontbreken van wit in een of meer veergroepen.
Voor de zwartbonte geldt een overwegend witte kuif als een fout.
Met kuifkleur, gelijk aan die van het gevederte
Bij deze variëteit zijn dezelfde kleurslagen erkend als bij met witte kuif. Aan snavel-,
loopbeen- en teenkleur worden dezelfde eisen gesteld.Voor de zwarte, blauwe en
koekoek gelden witte veren in de kuif als een ernstige fout, enkele witte veertipjes
achter in de kuif als een lichte fout.
Voor de kleurslag geel witgezoomd geldt: Snavel licht hoornkleurig. Loopbenen en
tenen licht leiblauw Donskleur: wit.

Noot
Bij sommige, meestal jonge dieren in de gezoomde variëteit, komt een omgekeerde
kleurverdeling in de kuif voor. Dit wordt niet als een fout aangerekend.
Met zwarte kuif
Wit zwartkuif.
Geheel zwarte kuif. De halsveren gaan iets beneden de kop over in wit. Het overige
gevederte is geheel wit. Donskleur: licht blauwgrijs.
Snavel blauwachtig hoornkleurig of licht hoornkleurig, lichtere punt toegestaan.
Loopbenen en tenen leiblauw.
Ernstige fouten
Wit in de kuifveren, zwart in het witte gedeelte van het gevederte, behalve enkele
zwartgetipte veertjes in het bovengedeelte van de halsbevedering.
Fouten
Enkele grijze of witte veertipjes in de kuifveren bij oudere dieren; iets licht gekleurde
loopbenen; enkele kleurspatjes in de witte veerpartijen.
Krulvederige variëteit
De Hollandse kuifhoenders komen ook als krulvederige variëteit voor en deze zijn
erkend in alle hierboven genoemde kleurslagen. Deze zijn in alles, ook in kleur en
tekening, gelijk aan de gewone Hollandse kuifhoenders, doch met van het lichaam
af aan het ondereinde geheel omgekrulde veren.Ook de kuifveren moeten voldoende
krulling vertonen. De sikkels van de haan moeten in voldoende mate om hun
lengteas krullen. De staartstuurveren en de grote en kleine slagpennen hebben een
rechte schacht, de vanen ervan zijn voor 113 deel, gerekend vanaf het veereinde,
gerafeld. Behalve de fouten die gelden voor de normaal bevederde Hollandse kuifhoenders
worden voor de krulvederige variëteit bovendien geheel onvoldoende of
vrijwel onvoldoende krulling van de veren als ernstige fouten aangemerkt, niet
geheel voldoende krulvederigheid geldt als een fout.